Bewuste levenskeuze maken
Ik was nog jong toen ik een heel bewuste levenskeuze maakte, 13 als ik me goed herinner. Mijn keuze om als vrouw bewust geen kinderen op de wereld te zetten, heb ik echter wel tot mijn 40e moeten verantwoorden. Tegenover mannen en vrouwen, jong en oud, bekenden en onbekenden.
Kiezen 'voor het moederschap' geldt blijkbaar als 'pro kinderen' en dus 'pro-mensheid'. Gevolg: de keuze 'pro mensheid' moet 'verdedigd' worden. En de afwijkende keuze 'uitgedaagd'.
Nu heeft dat 'uitdagen' mij persoonlijk nooit aan het twijfelen gebracht over de juistheid van mijn keuze in mijn leven. Eerder integendeel. Wel was er dat vervelend neveneffect dat ik vaker dan ik het zelf wilde als een voorvechtster voor kinderloosheid werd beschouwd. Een rol die ik helemaal niet ambieer. Ook vandaag niet!
Waarom ik dan dit artikel deel? Omdat ik me kan voorstellen dat sommige mensen wél bezwijken onder de maatschappelijke druk om kinderen op de wereld te zetten, terwijl ze daar zelf anders over denken.
Dit TV-programma over de kinderwens - dat in 2020 op het scherm kwam - bevestigt mijn vermoeden...
Ik hoop jou bovenal even aan het denken én voelen te zetten over het maken van bewuste levenskeuzes, het maakt niet uit over welk levensdomein. Ook - en vooral - als jouw keuze 'afwijkend' lijkt in de ogen van anderen. Die 'anderen' zouden dat wel eens helemaal anders kunnen zien...
Oordelen over afwijkende keuzes
Hoewel ik zelf geen waarde-oordeel uitsprak over wie wél voor kinderen koos, interpreteerden 'moeders' mijn keuze om zelf niet voor het moederschap te kiezen heel vaak als een oordeel over hun keuze voor het moederschap. Met als gevolg dat Ik diende overtuigd te worden van mijn ongelijk.
Wist ik toen veel dat mijn afwijkende keuze vooral iets triggerde in HEN. Zoals het besef - en de daarmee gepaard gaande angst - zelf minder bewuste keuzes gemaakt te hebben bijvoorbeeld. Als de roze wolk dan uitblijft, kan dat pittig zijn.
Mijn keuze appelleerde blijkbaar ook aan een overtuiging die heel diep geworteld zit: als je biologisch leven KAN schenken , moet je dat ook doen. Zoiets als: "je bent vrouw, je bent daarvoor geprogrammeerd!"
Het onbegrip van anderen tegenover mijn keuze voelde vooral als jonge vrouw niet goed, ik kon dat onbegrip niet altijd even goed plaatsen. Want biologisch gesproken maakte ik dan misschien wel een afwijkende keuze, maar een mens kan en mag toch verder denken, voelen en handelen dan louter biologisch? Zo zagen 'de anderen' dat echter niet.
Verwijten over een bewuste levenskeuze
Naar eigen zeggen wilden mensen mij 'zolang het nog kon, behoeden voor de impact van mijn domme beslissing'. Dat deden ze met uitspraken als deze:
- 'daar ga je spijt van krijgen', nr 1 met stip
- bizar genoeg gevolgd door de retorische vraag 'is dat niet heel egoïstisch?'
Gesprekken over dit thema zorgden bijgevolg geregeld voor pittige discussies. Waarna ik achterbleef met het gevoel dat ik iemand gekwetst had door een keuze te maken om iets NIET te doen.
Terwijl - vanuit mijn perspectief bekeken - mijn keuze er net toe bijdraagt dat kinderen van mensen die wel voor hen kiezen, het beter kunnen hebben! We zijn namelijk met teveel op deze planeet. Daar was ik me sedert heel jonge leeftijd al pijnlijk bewust van, wat niet abnormaal is voor iemand die hoogsensitief is.
Bovendien had ik naast 'overbevolking' nog heel wat andere redenen voor mijn keuze, maar die kreeg ik zelden deftig onder woorden gebracht. Ook al omdat ik me zo gekwetst voelde door het oordeel over mijn keuze die eerder altruïstisch is maar plompweg als egoïstisch neergezet werd. Dat deed pijn, maakte me verdrietig en dat verdriet kwam er meestal uit als 'boosheid' over zoveel onbegrip. Wat dan door de tegenpartij werd geïnterpreteerd als 'een labiel persoon die niet weet wat goed voor haar is'.
Woorden scheppen werelden
Steeds meer mannen en vrouwen willen de keuze voor het ouderschap heel bewust maken. Ze worstelen ermee, in verschillende richtingen.
Die worsteling ontstaat mijn inziens onder druk van de verhalen die wij elkaar vertellen waarin 'vrouwelijkheid en moederschap' of 'verantwoordelijkheid en ouderschap' gekoppeld worden aan elkaar. Of over hoe 'gelukkig of succesvol zijn in het leven' gedefinieerd wordt.
Woorden en beelden creëren namelijk werelden. Vraag jezelf maar 'ns af:
- Hoe tekent een klein kind een gezin?
- Welk beeld komt er in jou op als je denkt aan een zorgende man?
- Hoe reageren we wanneer iemand uitspreekt dat kinderen ettertjes kunnen zijn?
- Hoeveel mensen zitten er in de reclame voor een gezinswagen?
- Wat vinden we van een vrouw die niet thuis blijft van werk als haar kinderen ziek zijn?
- Hoe reageer je als iemand jou als antwoord 'neen' geeft op de vraag: 'en jij, heb jij kinderen?' Hoe snel voel je dan medelijden of ongemak omdat je misschien een gevoelige snaar raakte?
Wat meer nuance in de verhalen die wij elkaar vertellen, is dus meer dan welkom.
Waarden verhelderen in plaats van te oordelen
Minder oordelend staan tegenover wie 'de andere keuze' maakt, helpt ook:
De keuze van een ander hoeft die van jou niet te bepalen
Jij hoeft je dus niet bedreigd te voelen door een afwijkende keuze van de ander
Word je bewust van de
waarden die maken dat jij - en de ander - een bepaalde keuze verkiezen
Bevraag jezelf: door welke verhalen, overtuigingen en meningen is mijn waardenkader ontstaan en voelt dat goed voor mij?
Is het met andere woorden echt MIJN waardenkader - i.p.v. dat van mijn ouders, vrienden etc - en past het bij hoe IK in het leven wil staan?
Patriarchale maatschappij?